Winterwortel kweken, een heerlijke en voedzame groente.

Winterwortel kweken, een heerlijke en voedzame groente die goed bestand is tegen kou en daardoor perfect past in een wintermoestuin. Ze groeien langzamer dan zomerse wortels, maar ontwikkelen een diepe, volle smaak die veel mensen waarderen. Het kweken van winterwortelen vergt wat geduld, maar met de juiste aanpak kun je een rijke oogst krijgen die je de hele winter door kunt bewaren en gebruiken in allerlei gerechten.

Of je nu een ervaren moestuinier bent of net begint, winterwortelen zijn een waardevolle toevoeging aan je tuin. Ze zijn relatief eenvoudig te kweken en vragen niet veel onderhoud. In deze handleiding leggen we stap voor stap uit hoe je winterwortelen succesvol kunt telen, van het voorbereiden van de grond tot het oogsten en bewaren van je wortels.

Hoe winterwortel kweken?

Winterwortel kweken begint met een goede voorbereiding en een geschikte plek in de tuin. Omdat deze wortels diep groeien, hebben ze een losse, goed doorlaatbare grond nodig zonder stenen of harde kluiten. Daarnaast is de timing van het zaaien belangrijk: winterwortelen hebben een lange groeiperiode nodig en moeten op het juiste moment gezaaid worden om optimaal te kunnen ontwikkelen.

Stap 1, de grond voorbereiden

Een losse, diepe en voedingsrijke grond is essentieel voor een goede groei van winterwortelen. Ze houden van een luchtige bodem die goed water doorlaat, maar niet te nat blijft. Om de grond geschikt te maken, kun je deze diep losmaken met een spitvork of een grelinette. Dit voorkomt dat de wortelen krom groeien of zich splitsen, doordat ze tegen harde kluiten of stenen aan groeien.

Vermijd het gebruik van verse mest, want dit kan ervoor zorgen dat de wortels vertakken in plaats van mooi recht groeien. Een lichte bemesting met goed verteerde compost of een organische meststof die weinig stikstof bevat, is ideaal. Daarnaast is het belangrijk om de grond fijn te maken door grote kluiten te verkruimelen en de bovenlaag goed aan te harken voordat je begint met zaaien.

Stap 2, voordelen van combinatieteelt

Combinatieteelt is een slimme manier om gewassen beter te laten groeien door ze te combineren met andere planten die gunstig zijn voor elkaar. Bij winterwortelen helpt combinatieteelt tegen ongedierte en verbetert het de groei van de wortels. Zo kunnen uien en prei bijvoorbeeld helpen om wortelvlieg op afstand te houden, terwijl dille en koriander nuttige insecten aantrekken die schadelijke plagen bestrijden.

Goede combinaties voor winterwortelen zijn onder andere radijs, sla en bonen. Radijs helpt om de grond los te houden, waardoor de wortels zich beter kunnen ontwikkelen. Sla groeit snel en biedt bescherming aan de bodem, terwijl bonen stikstof in de grond binden, wat bijdraagt aan een gezondere groei van de wortels. Het combineren van deze gewassen maakt je moestuin sterker en weerbaarder tegen ziektes en plagen.

Stap 3, winterwortel zaaien

Winterwortelen kunnen het beste direct in de volle grond worden gezaaid, omdat ze niet goed tegen verplanten kunnen. De beste tijd om te zaaien is tussen half mei en begin juli, afhankelijk van het klimaat. Zaai de zaden in ondiepe geultjes van ongeveer één centimeter diep en houd een tussenruimte van 25 tot 30 centimeter tussen de rijen.

Bedek de zaden met een dun laagje aarde en druk de grond licht aan. Zorg ervoor dat de grond vochtig blijft totdat de zaden beginnen te kiemen, wat meestal binnen twee tot drie weken gebeurt. Een constante vochtigheid helpt bij een gelijkmatige kieming en voorkomt dat de zaailingen uitdrogen voordat ze goed geworteld zijn.

Stap 4, uitdunnen

Wanneer de jonge worteltjes een paar centimeter hoog zijn, moeten ze uitgedund worden. Dit betekent dat je de zwakste of te dicht op elkaar staande zaailingen weghaalt, zodat de overgebleven wortelen voldoende ruimte hebben om groot te groeien. Dit uitdunnen kan het beste gebeuren als de plantjes ongeveer vijf centimeter groot zijn.

Laat tussen de overgebleven plantjes een afstand van vijf tot acht centimeter, zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen. Je kunt de uitgetrokken plantjes eventueel elders herplanten, maar vaak is het beter om ze gewoon te verwijderen, zodat de resterende wortelen alle beschikbare voedingsstoffen en ruimte krijgen.

Stap 5, de zorg tijdens de groei

Winterwortelen hebben niet veel water nodig, maar de grond moet wel licht vochtig blijven. In droge periodes is het verstandig om regelmatig water te geven, vooral tijdens de eerste groeifase. Te veel water kan echter leiden tot barsten in de wortels, dus geef liever in kleine hoeveelheden dan in één keer veel.

Qua voeding hebben winterwortelen weinig nodig. Een teveel aan stikstof leidt tot een overmatige bladgroei en minder mooie wortels. Een lichte bemesting met kaliumrijke voeding, zoals houtas of een speciale wortelvoeding, helpt bij een stevige groei. Het is ook belangrijk om de grond regelmatig te wieden, zodat onkruid de jonge wortelen niet verdringt.

Stap 6, winterwortel oogsten

Winterwortelen kunnen geoogst worden vanaf de late herfst, afhankelijk van wanneer ze gezaaid zijn. Laat ze zo lang mogelijk in de grond zitten, want ze worden zoeter naarmate het kouder wordt. De kou zet zetmeel om in suikers, wat de smaak ten goede komt.

Om de wortels te oogsten, gebruik je een spitvork of je trekt ze voorzichtig met de hand uit de grond. Zorg ervoor dat je de wortels niet beschadigt, want beschadigde wortelen bederven sneller. Na de oogst kun je het loof afsnijden om te voorkomen dat de wortels vocht verliezen.

Hoe winterwortelen bewaren

Winterwortelen kunnen op verschillende manieren bewaard worden, afhankelijk van hoe lang je ze wilt bewaren en hoeveel ruimte je hebt. De beste methoden zijn opslag in een kelder, invriezen of inmaken.

In de kelder
Bewaar de wortelen in een kist met vochtig zand of turf. Dit voorkomt uitdroging en houdt ze maandenlang vers.
Invriezen
Schil en snijd de wortels in stukjes, blancheer ze kort in kokend water en vries ze vervolgens in. Zo blijven ze zes tot twaalf maanden goed.
Inmaken
Winterwortelen kunnen ingelegd worden in azijn of zout water, waardoor ze een jaar of langer houdbaar blijven.